De psychologie van het wielrennen

6 belangrijke factoren om beter te presteren op de fiets

Wielrennen is een fysieke sport. Of je nou je conditie terug op peil wilt brengen of sneller wilt fietsen: om je prestaties te verbeteren, moet je je lijf aan het werk zetten. Daarnaast moet je goed eten en het liefst je hele leefstijl inrichten op het wielrennen. Is fysiek alles op orde maar heb je het gevoel dat je niet optimaal presteert? Verdiep je dan eens in deze 6 factoren van de psychologie van het wielrennen.

Dit artikel is geschreven op basis van een lezing van Dr. Martijn Veltkamp van Hidden Motor tijdens de Bike MOTION 2019. 

Factor 1: je intrinsieke motivatie

Waarom ben je eigenlijk ooit begonnen met fietsen? Is het met de paplepel ingegoten? Heeft de Tour de France op tv een enorme aantrekkingskracht op je of vind je het gewoon heerlijk om in de natuur te sporten en snelheid te maken? Je intrinsieke motivatie houdt in dat je iets doet omdat je het zelf wilt, en niet omdat het van buitenaf op is gelegd. Het is wat je beweegt; waarom je doet wat je doet.

Factor 2: je extrinsieke motivatie 

Criteriums winnen, de snelste van je vriendinnengroepje worden of een QOM pakken: allemaal vormen van extrinsieke motivatie. Als je namelijk je resultaat behaalt, kun je een beloning verwachten. Een plek op het podium, aanzien of een simpel bekertje naast je naam: stuk voor stuk geven ze je een goed gevoel.

Gaat het even wat minder? Dan kan het meten van je prestaties en streven naar progressie ook tegen je gaan werken. In dat geval is het altijd goed om eens na te denken over waarom je ooit begonnen bent. En waarom vond je wielrennen voorheen zo leuk? Ga eens fietsen zónder kilometerteller en hartslagmeter, probeer een nieuwe route uit of stap eens op een mountainbike. Zo vind je je plezier in de sport vanzelf weer terug!

Factor 3: doelen stellen

In de tijd van Eddy Merckx werd er niet specifiek voor één of twee koersen getraind. Alle renners fietsten alle koersen tijdens het seizoen. Vandaag de dag is dit totaal anders. Froome focust zich bijvoorbeeld volledig op de Tour en Dumoulin verschoof zijn aandacht na de bekendmaking van het programma naar de Giro. Als ze dit niet zouden doen, maakten ze beiden geen kans om te winnen.

Als je het hele jaar door namelijk goed wilt zijn, presteer je steeds op hetzelfde niveau. Wanneer je naar één of twee doelen per jaar toewerkt, kun je juist pieken! Kies bijvoorbeeld dit jaar voor de Amstel Gold Race en de Marmotte en focus je daarop.

Factor 4: focus/concentratie

Hoe kan het dat profrenners een etappe uitrijden met een sleutelbeenbreuk? En hoe slagen ze erin na een rit van 240 kilometer nog een eindsprint te winnen? Het heeft allemaal te maken met focus en concentratie, en dan met name in het sturen hiervan.

Bij een tijdrit ben je bijvoorbeeld continu in gevecht met jezelf. Er zijn immers weinig externe prikkels. Hierdoor ga je de pijn in je hele lichaam voelen. Als je even niet oplet, denk je nergens anders meer aan. Het gevolg hiervan is dat je sneller opgeeft. Zonde, want met de juiste aanpak had je door kunnen zetten. Fiets je bijvoorbeeld een lang stuk met wind tegen? Focus je dan je op je omgeving en niet op je lichaam. Of zie je op tegen een deel van het parcours? Concentreer je op je cadans. En kun je écht niet meer? Denk aan de heerlijke douche die je gaat nemen als je thuis bent!

Factor 5: zelfvertrouwen

Om goede resultaten te behalen, moet je vertrouwen in je eigen kunnen. Als je niet gelooft dat je iets kunt, gaat het waarschijnlijk ook niet lukken. Dus: praat op jezelf in, zeg hardop welk doel je gaat bereiken en go for it!

“Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan” – Pippi Langkous

Heb je een laag zelfbeeld? Geen zorgen, want er is hoop: als je dit van jezelf accepteert én je focust op het feit dat je wél heel hard getraind hebt, kun je nog steeds goed presteren.

Factor 6: spanning

De mate waarin je gespannen bent, is van grote invloed op je prestaties. Misschien herken je wel dat je tijdens een wedstrijd opeens sneller fietst dan in training. Je hebt meer adrenaline in je lijf en kunt je eigen grenzen verleggen!

Te veel spanning kan je ook de das omdoen. Op het moment dat je alles goed wilt doen, gaat dan opeens alles mis. Dit komt doordat je dan opeens na gaat denken over dingen die je normaal op de automatische piloot doet. Hierdoor ga je fouten maken. Je snijdt bijvoorbeeld een bocht heel anders aan dan normaal, waardoor je veel te veel snelheid verliest. Voel je te veel spanning? Muziek kan je helpen om spanning te verlagen (rustige liedjes) of juist te verhogen (opzwepende beats).